Yaratıcı Endüstriler, Blok Zinciri ve NFT
Yaratıcı endüstrilerdeki mevcut iletişim modeli, kendi eksiklikleri nedeniyle durgunlaşıyor, tam olarak etkileşimli olmasa da hiyerarşik ve dolayımlı kalıyor. Bu araştırma, yeni ademi merkeziyetçi teknolojilerin ve özellikle de takas edilemeyen tokenlerin (NFT’ler) özelliklerinin derinlemesine anlaşılmasına katkıda bulunur ve yaratıcı endüstrilerdeki iletişim süreci üzerindeki potansiyel olumlu etkilerine genel bir bakış sunar.
‘Mevcut olmayan’ terimi, ekonomide benzersiz nesnelere sahip olmayı belirtmek ve bir dizi benzersiz özelliklere sahip oldukları için başkaları tarafından değiştirilemeyen şeyleri tanımlamak için kullanılır. Bir hesap birimi olarak bir ‘token’, bir akıllı sözleşmenin bilgisayar algoritması tarafından kontrol edilen, token sahiplerinin hesaplarındaki bakiyelerin değerlerinin kaydedildiği ve bunları transfer etmeyi mümkün kılan dağıtılmış bir blok zincirindeki bir kayıttır. bir cüzdandan diğerine. Bu nedenle, değiştirilemez belirteçler (NFT’ler), dijital dosyalar, ses, video, video oyunu koleksiyonları ve diğer yaratıcı ürünleri temsil eden kriptografik belirteçleri ifade eder. Tüm belirteçlerin aynı olmasını gerektiren kripto para biriminden farklı olarak, toplanan her NFT belirteci benzersizdir veya miktar olarak sınırlıdır.
Akademik literatürde, mevcut son teknoloji değiştirilemez belirteçlerin ve bunların yaratıcı endüstrilerdeki iletişim üzerindeki etkilerinin somut ve sistematik bir incelemesi yoktur; bu, bu araştırmayı yürütmek için birincil itici güç olan bir sınırlamadır. Özellikle, aşağıdaki soruları yanıtlayarak bunu ele almaya çalışıyorum: Dağıtılmış defter teknolojilerinin, blok zincirin ve NFT’lerin yaratıcı endüstriler için potansiyeli ve faydaları nelerdir? Son yıllarda ortaya çıkmaları ve yayılmaları iletişim ilkelerini nasıl dönüştürdü?
Yaratıcı endüstriler: tanım ve iletişim modellerine yaklaşımlar
Yaratıcı endüstriler kavramı 1990’lardan beri kullanılmaktadır ve dijital çağın geniş dalgasını işaret etmektedir. Genellikle bilgi ve enformasyonun üretilmesini veya kullanılmasını içeren ve sanat, tasarım, müzik, film, moda vb. içeren çeşitli ekonomik faaliyetlere atıfta bulunur. Terim genellikle kültür endüstrileri veya yaratıcı ekonomi ile ilişkilendirilir.
Yaratıcı endüstrileri tanımlamaya yönelik farklı yaklaşımları göz önünde bulunduran araştırmacılar, dört grubu ayırt ediyor. İlk yaklaşım, yaratıcı endüstriler yelpazesinin yaratıcı endüstrilerin belirli sektörlerinden oluşmasıdır. Bu yaklaşım, yaratıcı endüstrileri diğer endüstrilerle aynı seviyeye getiren araştırmacılar tarafından desteklenmektedir İkinci yaklaşım, yaratıcı endüstrileri belirli meslekler grubu olarak ele alır – bu yaklaşım esas olarak yaratıcı endüstriler alanının meslekler ve faaliyet alanlarıyla ilişkilendirildiği “yaratıcı sınıf” kavramına yansıtılır. Üçüncü yaklaşım, C. Landry tarafından önerilen ‘yaratıcı şehir’ kavramını içeren bütüncül kentsel gelişim yaklaşımıdır. Dördüncü yaklaşım, yaratıcı endüstrileri, yeni ekonomiyi destekleyen ve işçiler, firmalar, kurumlar, altyapılar, iletişim kanalları ve diğer aktif bileşenlerden oluşan daha geniş ekonomik sistemin önemli bir parçası olarak görür.
Modern araştırmacılar, yaratıcı endüstrilerin yalnızca ekonominin bir sektörü veya izole bir alan olarak görülmemesi gerektiğini vurgulamaktadır, çünkü yaratıcı ağlar, bağlantılar, yaratıcı alanlar ve olaylar gibi yaratıcı endüstrilerin ayrılmaz bir şekilde bağlantılı olduğu biçimler ve uygulamalar vardır. Bugün, yaratıcı endüstrilerin sanat, tasarım, müzik, video ve diğer ürünleri ve bunların yaratılma süreci, endüstri aktörlerinin etkileşimini büyük ölçüde basitleştiren dijital formlarda ve alanlarda sıklıkla bulunur. Ancak durum, kurnazlıklar için yeni karmaşıklıklara ve fırsatlara kapı aralıyor. Etkileşimin bir kısmı hala gölge etkinliğidir ve genel olarak kabul edilmiş endüstri standartları yoktur. Son yıllarda kurulan iletişim modeli, içerik yaratıcıları ve izleyicileri için sorunlu ve dürüst olmayan, yalnızca üçüncü taraflara dolaylı ve faydalı olmaya devam ediyor. Bir aracıyı ortadan kaldırma ve tüm aktörler arasında doğrudan açık etkileşim oluşturma yeteneği, son yıllarda blockchain gibi yeni dağıtılmış defter teknolojilerinin yaygınlaşmasıyla ortaya çıkıyor.
Blockchain: doğrudan ve açık iletişim imkanı
Artık yaratıcı endüstrilerde yaygın olarak kullanılan yeni teknolojiler, bir bütün olarak toplumun yaşamına ve kültürüne katkıda bulunurken, aynı zamanda engelleri aşmanın ve belirli endüstrilerin sorunlarını çözmenin yollarını bulmanın yanı sıra yaratıcılığı doğrudan teşvik etmenin bir aracı haline geliyor. Öncelikle son zamanlarda endüstriler üzerinde güçlü bir etkiye sahip olan dağıtılmış defter teknolojileri (DLT’ler) onları kurtarmak için burada.
2008 yılında Satoshi Nakamoto adını kullanarak bir kişi veya bir grup insan tarafından kavramsallaştırılarak, kripto para birimi Bitcoin, blok zinciri, çeşitli kayıtların sıralı bir listesini içeren ve bu kayıtlar zincir adı verilen bağlantılar aracılığıyla birbirine bağlanan, dağıtılmış yalnızca eklemeli zaman damgalı bir veri yapısı olan DLT’lerden biri olarak kabul edilir. Güvenilmeyen üyelerin güvenilir bir otoriteye ihtiyaç duymadan birbirleriyle doğrulanabilir bir şekilde etkileşime girebildiği eşler arası bir ağ sağlar.
İnsan sosyal aktivitelerini ve özellikle iletişimi yeniden şekillendirmesi beklenen Blockchain, kitlesel benimsenme yolunda. Accenture’a göre, yeniliklerin yayılması teorisinin bir uygulaması, blok zincirlerinin 2016 yılında finansal hizmetler içinde %13,5’lik bir benimseme oranına ulaştığını ve dolayısıyla o yıl erken benimseyenler aşamasına ulaştığını gösteriyor. 2018’de merkezi olmayan hesaplamayı geliştiren gelişmekte olan bir teknoloji olarak görülmüştür. 2020’de araştırma ve danışmanlık firması Gartner, blockchain’i ilk on stratejik teknolojiden biri olarak listeledi. Şu anda pazar liderlerinin ilgisi, DLT teknolojisinin benimsenmesine, özellikle de NFT ile ilgili çözümlerin geliştirilmesine ve yaygınlaştırılmasına katkıda bulunuyor.
Değiştirilemez belirteçler olgusu: oluşum, özellikler ve standartlar
Bir hesap birimi olarak bir token, dağıtılmış bir blok zincirindeki bir kayıttır ve bir akıllı sözleşmenin bilgisayar algoritması tarafından kontrol edilir, burada token sahiplerinin hesaplarındaki bakiyelerin değerleri kaydedilir ve bunları birinden transfer etmeyi mümkün kılar.
Değiştirilemeyen jetonlar, başlangıçta, Ethereum ERC-721 standardını (karşılıksız dijital varlıkları temsil eder) ve daha yeni ERC-1155 standardını (bunlar sunan) içeren bilgisayar oyunlarında blok zincirinin kullanımını desteklemek için özel jeton standartları olarak oluşturulmuştur. ‘yarı değiştirilebilirlik’). NFT’lerin ilk prototipleri, 2012 yılında Bitcoin ağında oluşturulan Renkli paralar adlı deneysel varlıklardı. Ethereum blok zincirine dayalı NFT’lerin öncüsü CryptoPunks projesiydi. 2017’nin sonunda, kullanıcıların dijital kedileri yetiştirmelerine olanak tanıyan bir çevrimiçi oyun – CryptoKitties başlangıcı büyük bir popülerlik kazandı ve geniş bir NFT kitlesine yol açtı: ilk kez, temel olarak popüler bir finansal olmayan uygulama konuşlandırıldı. Blockchain’den sonra topluluk, NFT’lerin potansiyelini fark etti ve sonraki yıllarda tedarikleri önemli ölçüde arttı: 2018 ve 2019’da 100’den fazla proje sunuldu.
2021’de NFT ekosistemi benzeri görülmemiş bir oranda büyüdü. NonFungible.com’un NFT endüstri istatistiklerine sahip raporuna göre, değiştirilemez token pazarı 2020’de 250 milyon doları aştı ve önceki 2019’a göre yaklaşık %300 arttı. Tüm NFT segmentlerinin büyük bir kısmını sanal dünyalar ve sanat eserleri işgal etti, ancak Bilgisayar oyunları işlem sayısında öndeydi (2020’deki NFT işlemlerinin neredeyse %50’si bunlarla ilişkiliydi) ve koleksiyon ürünleri çok geride değildi. NFT’leri barındırmak için en çok kullanılan platform, kullanıcıların NFT’leri takas etmesine, oluşturmasına, bunlara ilişkin verileri görüntülemesine ve istatistikleri kontrol etmesine olanak tanıyan evrensel bir platform olan OpenSea’dir. NFT’leri satın almak, satmak ve oluşturmak için bir başka popüler pazar yeri, müzik, fotoğrafçılık ve haberler gibi niş NFT kategorilerini kapsamada üstün olan Mintbase’dir. Rarible ve Zora platformları, küratörlüğünü yapmadıkları için kripto sanatı hayranları arasında büyük başarı kazandı ve üzerlerine art-NFT’leri yüklemek için kullanıcıların yalnızca bir jeton basmak için kayıt olmaları ve işlem ücretini ödemeleri gerekiyor. Forby, yaratıcı endüstrilerin iletişimi giderek dijital alana taşınıyor. Örneğin, birçok dijital sanat eseri halihazırda sanal dünyaların çevrimiçi koleksiyonlarına yerleştirilmiştir. İlk blok zinciri tabanlı sanal dünya – Cryptovoxels, kullanıcıların NFT’ler şeklinde sanat satın alabilecekleri birkaç sanat galerisine sahiptir. Sanal gerçeklik alanı daha popüler hale geldikçe, dijital sanatı sergilemek ve sunduğu doğrudan iletişim giderek daha tanıdık hale geliyor.
Yaratıcı endüstriler için yeni bir iletişim paradigması olarak değiştirilemez belirteçler
Ekonomik, kültürel ve yaratıcı alanlar dahil olmak üzere sosyal bilimlerde iletişim modellerinin kullanımını tartışan araştırmacılar, üç avantajını belirlediler. İlk olarak, belirli bir sistemin nasıl çalıştığını anlama fırsatı veren bir düzenleme işlevi gerçekleştirirler. İkincisi, iletişim modelleri, sistemin nasıl çalıştığını basitleştirilmiş bir şekilde gösteren açıklayıcı bir işleve hizmet eder. Üçüncüsü, modeller, eylemlerin ve olayların sonucunu tahmin etmemizi sağlar. Bu iletişim modellerinin evrimi üç ana aşamaya ayrılabilir. İlk aşamada, vurgu açıkça doğrusal tek yönlü iletişim üzerindeydi ve ana terim manipülasyondu. Bu tür iletişim Batı kültüründe yaygındır (Aristoteles, Lasswell, Shannon ve Weaver, Berlo). İkinci aşamada geliştirilen iletişim modelleri, büyük ölçüde önceki eksikliklerin bazılarını ele almayı, iletişimi iki yönlü bir süreç, iletişimci ve alıcı arasındaki etkileşim olarak kavramsallaştırmayı amaçlıyordu (Schramm, Gerbner, Riley ve Rile). y) ve üçüncü model (Barnlund, Kripendorff, Kincaid, Derwen, Clark ve Delia) iletişimi, paylaşılan anlamlar aracılığıyla belirli sosyo-kültürel bağlamlarda etkileşim olarak görür.
Sosyal alanlarda ve dolayısıyla yaratıcı endüstrilerde iletişim paradigmasını değiştirmek için önerdikleri avantajlar, son yıllarda kendilerini dolaylı olarak hiyerarşik bir modeli yerel olarak dönüştürerek [15] ortaya koyduğundan, dağıtılmış defter teknolojilerinin ortaya çıkışı manzarayı büyük ölçüde değiştirdi.
Her şeyden önce, DLT’ler, içerik oluşturucuların doğrudan hedef kitleleriyle bağlantı kurmalarına ve çalışmalarından dürüstçe para kazanmalarına olanak tanıyarak aracıları iletişim sürecinden ortadan kaldırma olanağı yarattı. Böylece, katılımcıların her birinin yaratıcı sürecine katkısına göre adil bir şekilde dağıtılan telif ücretlerinin otomatik olarak ödenmesi mümkün hale geldi. Dijital ürünlerin yaratıcılarının haklarını kısıtlayan etiketler, büyük distribütörler veya sanat portalları karşısında artık üçüncü taraflar yok. Bu gelişme, daha çeşitli ve şeffaf bir endüstriye yol açacaktır.
Blockchain teknolojisi sayesinde, yaratıcı endüstrilerdeki katılımcıların birbirleriyle ve telif hakkıyla korunan materyallerle ve ayrıca kendi meta verileriyle etkileşime girmesine olanak tanıyan büyük dağıtılmış dijital haklar veritabanları oluşturmak mümkün hale geldi. Artık, onları gerçekten yöneten ve değerlerini en üst düzeye çıkaran akıllı sözleşmelerin konuşlandırılmasıyla belirtilmiş hakları yönetmek mümkün. Ek olarak, açık blok zincirler dağıtılır, böylece her aktör artık her bir dijital nesnenin tam olarak oluşturulma zamanını ve onunla etkileşim sayısını, ne kadar gelir getirdiğini ve kimin yüzde kaç aldığını görebilir, bu da endüstriler arasındaki iletişimi doğrudan ve potansiyel olarak yapar.
Ayrıca, NFT’ler sanatçılar için yeni para kazanma fırsatları açar. Geleneksel sanat dünyasında, içerik yaratıcıları genellikle NFT’ler sayesinde ikincil satışların bir yüzdesini alamadıysa, bugün dijital bir sanatçı bunları tam otomatik bir şekilde alabilir. Dahası, blok zinciri platformları, kullanıcıları yalnızca özel içerik ve daha düşük fiyatlarla değil, aynı zamanda her türlü teşviki sunarak ödüllendirerek, deneyimi etkileşimli ve izleyiciler için de karlı hale getirmek için tasarlanmıştır. kişiselleştirilmiş koleksiyonlar derlemek, sanatçıların, mekanların veya etkinliklerin vb. veri tabanının artırılmasına katkıda bulunmak için.
Sonuç Bağlamı
Kripto meraklıları, içerik oluşturuculara adil bir şekilde ödeme yapılacağı ve dijital öğelerin değerinin artacağı bir gelecek görüyor. NFT fenomeninin yaygınlaşması ve dijital nesnelerin ticareti için kripto platformlarının kullanıcı sayısındaki artışın ardından DLT’lerin sunduğu tüm avantajlar göz önüne alındığında, bugün çok gerçek bir olasılık gibi görünüyor. Blockchain, ana endüstrilerin iletişimin hiyerarşik yapısının baskınlığı ve aktörler arasındaki aracılı ilişki sorununu çözmeye yakındır.
Yaratıcı endüstrilerin içerik oluşturuculara karşı dürüstlük, şeffaflık ve dolayısıyla son zamanlarda gösterdikleri daha da etkileyici refah konusunda uzun zamandır beklenen bir anlayışta yalnızca küçük bir atılım gerekiyor.
Bununla birlikte, bazı sorunlar hala çözülmemiş durumda. Örneğin, farklı bölgelerde farklı kurallar geçerli olduğundan, hala resmi telif hakkı kayıtları ve küresel lisans standartları yoktur. Ayrıca, izleyiciler ve tüketiciler için, tanıdık ana hizmetleri kullanmak hala daha yaygındır ve yaratıcı endüstrilerin birçok temsilcisi, blok zinciri platformlarının temel avantajlarını henüz karşılamadı ve bu nedenle NFT’lerin onlara sunabileceği faydaları anlamadı.
Yaratıcı endüstrilerde devam eden iletişim dönüşümü bağlamında karşılıksız tokenlerin potansiyeli konusu daha fazla araştırmaya açıktır.
