Sanal para birimi ya da dijital para olarak bilinen kripto paralar dünya piyasasında kullanılan para birimleri gibi belirli bir kontrol merkezine sahip olmayan ve herhangi bir kurum ya da kuruluşa bağlılığı olmadan yaratılmış bir yazılım yolu ile üretilebilen gelecekçi ve radikal bir finansal sistemin para birimleridir. Bu özellikleri nedeni ile çoğu kişi tarafından geleceğin para birimi olarak görülmektedir. Kripto para borsalarında takas işlemleri doğru ve güvenli bir biçimde gerçekleştirebilmek için kriptoloji kullanılmaktadır. Aslına bakarsanız günümüzde yaygın bir biçimde kullandığımız banka ve kredi kartları ile işlem gerçekleştirdiğimiz paralar da sanaldır. Kripto para birimleri de bu açıdan aynı çalışma prensibini benimsemektedir. Tek farkı ise herhangi bir merkezi otoriteye sahip olmamasıdır ve bu fark bu para birimini birçok devlet başkanı ve ünlü yatırımcılar içinde büyük bir güven oluşturmaktadır.
Kriptoloji Tanımı ve Kripto Paraların Avantajları
Bir tür şifreleme bilimi olarak bilinen kriptoloji, verilerin mevcut sisteme uygun bir şekilde hash fonksiyonları gibi algoritmalar tercih edilerek şifrelenmesi için kullanılmaktadır. Kripto para birimleri ise bu platform içindeki söz konusu şifrelerin yaratımı ve çözümü ile alınmakta ve satılmaktadır. Kripto paraların sunduğu avantajlarından bahsedecek olursak merkezi hiçbir kontrol noktası olmadığından ülkenin ekonomik şartlarından etkilenmemesi ve cüzdan ya da hesaplara el konulma, kapatılması gibi durumların söz konusu olmaması sayılabilmektedir.
Kripto Paraların Geçmişi
1990 civarında teknolojik anlamda gerçekleşen birçok ilerleme ve gelişim ile aslında kripto para birimi yaratmak için Floz, Digicash ve Beenz gibi pek çok kez deneme gerçekleştirilmişti. Ancak bu denemler anlaşmazlık, maddi sorunlar ve sahtekarlık gibi pek çok olumsuzluk nedeni ile başarılı sonuçlanmamıştı. Tüm deneme ve yanılma çalışmaları, mevcut merkeziyetsiz yenilikçi ve güven veren finans sisteminin oluşumu için oldukça gerekli olan süreçlerdi. Kripto para birimlerinin atası olarak bilinen Bitcoin ilk kez hayatımıza 2009 yılının başlarında girmişti. Şu an belki de piyasa hacmi en büyük kripto para birimi olan Bitcoin, Satoshi Nakamoto kod ismi ile bilinen şahıslar tarafından oluşturuldu. Bitcoin’i oluşturan şahıs ya da şahıslar bir süre sonra açık kaynak kodlu yazılım olarak Bitcoin’i insanlarla tanıştırdılar.
Kripto Para Güvenliği
Ödeme konusundaki en çarpıcı sorun aynı kripto paranın iki kez harcanabilmesi ihtimalidir. Bu sorunu önlemek amacı ile tercih edilen geleneksel metot, gerçekleştirilen işlemleri kayıt altına alan merkezi bir bağlantı belirlemektir. Bu seçenek ile birlikte kripto para birimlerinin kitlelere vaat ettiği merkezi otorite olmaksızın sunulan güvenilirlik tehlikeye girmektedir. Merkezi olmayan dağıtık bir ağda herhangi bir işlemin gerçekleşmesi adına platformda bulunan her parçanın onaylaması gereklidir. Blockchain aracılığı ile gerçekleştirilen bu işlemler tüm kullanıcılar tarafından açık bir biçimde görülmektedir. Takas ya da transfer işlemi gönderen tarafından onaylandıktan sonra sistem onayı da beraberinde gerekmektedir. Bu onaylama süreci de sadece ama sadece madencilik yapan kişiler tarafından kriptografik bir tür bulmaca çözümlenerek gerçekleştirilmektedir. İşlem için gerekli onay geldiği anda işlem geri alınamaz.
Kripto Para Üretimi ve Madenciliği
Kullanıcı y da yatırımcı odaklı olan kripto paraların üretimi, aynı alım satımda da olduğu gibi dağıtık bir ağ içinde yapılmaktadır. Çoğu kripto para biriminin üretim sınırı bulunmakta olup üretilen kripto para oranı artış gösterdikçe üretim için çözümü gerçekleştirilmesi gerekli olan işlemler git gide daha da zorlaşmaktadır. Madencilik yolu ile üretilen kripto paralar, matematik temelli problemlerin çözümü ile elde edilmektedir. Bir diğer deyiş ile işlemci gücü ve internet bağlantısına sahipseniz hiç kimse tarafından yönlendirilmeden siz de kripto para madenciliği yapabilirsiniz.
Kripto Para ve Madenciliği Legal midir?
Yasal anlamdaki geçerliliği ülkeden ülkeye farklılık gösteren kripto para birimleri, halen yasalar karşısındaki istikrarlı belirsizliğini korumaktadır. Bazı ülkelerde kullanım izni belirsiz iken, diğer ülkelerde ise kullanımına ve kripto paralara özgü platformlarda gerçekleşen ticaretine oldukça açık bir şekilde izin verilmektedir. Kimi ülkelerde ise kesinlikle illegal bir para birimi olarak tanımlanmaktadır. Ülkemizde ise Bitcoin’e ilişkin herhangi bir kısıtlama ya da yasa düzenlemesi yapılmamıştır bu nedenle kripto para borsasında gerçekleştireceğiniz işlemler nedeni ile ceza almanız muhtemel değildir. Madencilik ise yasal olmayan ve ceza yaptırımı uygulanan bir aktivite değildir. Ancak yasak bulunmamasına rağmen, hesabınıza üzerinde düzenli aktarımlar ve para girişi belirlendiği takdirde devlet tarafında vergiye tabi tutulma olasılığınız yüksek olacaktır.