Kripto para borsalarına yeni bir yönetmelikle Türkiye için düzenlemeler getirildi. Düzenlemelere göre; aracılar aradan çıkarılarak, borsalarda parasını değerlendirmek isteyenler, direkt olarak bankalara kendi adlarına hesap açıp buradan borsalara yine aynı hesaptan kendi adlarına para aktarabilecekler. Elde ettikleri gelirleri de yine aynı bankalara çekebilecekler. Örnekle açıklamak gerekirse, bu gün 10 bin dolarınızı Binance borsasına Papara platformu üzerinden aktardınız ve bir kaç gün sonra 40 bin dolar elde ettiniz. Kar 30 bin dolar olacak. Bu parayı, zorunlu olarak bankaya transfer ettireceksiniz ve elde ettiğiniz kar, net olarak hesap akışınızda görünecek. Bu durumda elde ettiğiniz kar için vergi ödemeniz söz konusu olabilecek. Çünkü bu geliri bildirmemeniz durumda cezai işlemler söz konusu olabilir. 30 Nisan 2021’de yürürlüğe girecek olan bu yeni değişikliğe göre, kripto para ile mal veya hizmet satın alma kolaylığı da rafa kaldırıldı. Yani daha önce kripto para ile dünyanın herhangi bir noktasından hizmet ya da ürün alabiliyorken, artık bunun önü kesilmiş oldu. Kripto para işlemleri şeffaf ve görünür hale getirildi.
Geçmişe dönük Kripto Para Gelirleri Vergilendirilebilir mi?
Bu durum son derece olasıdır. Kripto para vergilendirmesi yakın zamanda beklenen bir gelişmedir. Neticede, kripto paralar, maddi olmayan varlıklar olarak hisse senetleri statüsünde değerlendirildiğinde, elde edilen geçmişe yönelik kazançlar, tespit edildiği ölçüde vergilendirilebilir. 30 nisandan sonra kesin olarak tüm para akışları, bankalar üzerinden olacak ve aracılar ortadan kalkacak. Bunu bir örnekle açıklayalım; X bankasından A borsasına para aktardığınız varsayalım. Bu akışın hacmi 10 bin dolar olsun.
Bu 10 bin doları borsaya aktardıktan sonra belli süre geçtiğinde ve siz al-sat yaparak kaldıraç işlemleri yaparak kazanç elde ettiniz ve paranızı 20 bin dolara çıkardınız. Şimdi bu parayı çekmek için, aracı borsalara değil, Türk borsalarına oradan da bankaya çekmek zorunda olacaksınız. Giden para 10 bin dolar, gelen para 20 bin dolar olduğunda ortada 10 bin dolar kazanç olacak. Şimdi bu kazancın vergisini verilmesinin sorumluluğu, parayı kazanan hesap sahibinindir.
Eğer bu kişi, bildirimde bulunup ” ben 10 bin dolar kazandım, vergisini vermek istiyorum” demezse, ileride yapılacak bir incelemede bu kazanç kabak gibi ortada olacağı için, cezai işlemler söz konusu olabilir ve olmalıdır. 30 Nisan 2021 tarihinden önce, 2 bin doları borsalara yatırıp şansınızın yaver gitmesi ile 40 bin dolar para kazandığınızı var sayalım. Böyle insanların sayısı on binleri bulmaktadır. Geçmişe dönük yapılacak bir incelemede, 2 bin dolar paranın kripto borsalarına gittiği, yine 40 bin doların geri geldiği açıkça görülecektir. Bu durumda 38 bin dolar kazancın vergilendirmesi söz konusu olabilecektir. Bu kazancın yüzde yirmisi bile vergilendirilirse, bu günkü kur ile 60 bin TL vergi vermek anlamına geliyor.
Başka bir ifade ile, borsaya giden paranın macerası an be an takip edilebilecek; gidiş tarihi, tutarı, kimin gönderdiği, ne kadar süre tuttuğu ne kadar geri çektiği bilgisi açıkça hesap akışınızda belli olacak. Hisse senetleri ile araba, ev, veya başka bir hizmet ya da mal satın alamayacağınız gibi, kripto para varlıklarınızla da satın alamayacaksınız. Daha önce VISA kart dünya genelinde kripto para ile alış verişin önünü açmıştı. Ancak ülkemizde böyle bir alış veriş imkanı artık olmayacak. Kripto paralar, elinizdeki kağıt hisseler statüsünde değerlendirilebilir. Son aylarda yapılan araştırmalara göre, Türkiye Avrupa genelinde kripto parayı en çok kullanan ülke konumunda. Dolayısı ile Türkiye’den borsalara 1 milyar dolarlık bir işlem hacmi söz konusu. Doğal olarak bu yoğun akışın, denetim veya kontrol altına alınması, çok para kazananların kazançlarının vergilendirilmesi gerekiyor. Her vatandaş, kazançlarını vergilendirmeli ve ülke ekonomisinin büyümesine katkıda bulunmalıdır.
