Kalan Süre
Halving Yaklaşıyor
Blockchain Consensus
Blockchain consensus, blockchain ağındaki katılımcıların blockchain’in geçerli durumu hakkındaki anlaşmasını ifade eder. Bu uyum mekanizması, blockchain teknolojisinin güvenli işlemesi için kritik öneme sahiptir ve ağdaki güvenin temelidir.
Blockchain teknolojisinde kullanılan birçok farklı uyum algoritması bulunmaktadır ve her birinin kendine özgü özellikleri ve ticari dengeleri vardır. En yaygın kullanılan uyum algoritmalarına bakalım ve her birinin ne yaptığını açıklayalım.
- Proof of Work (PoW)
- Proof of Stake (PoS)
- Delegated Proof of Stake (DPoS
- Byzantine Fault Tolerance (BFT)
- Proof of Activity (PoA)
- Proof of Importance (PoI)
- Proof of Capacity (PoC)
- Proof of Burn (PoB)
Proof of Work (PoW)
Proof of Work (PoW) Proof of Work, ilk olarak Bitcoin blockchaininde uygulanan bir uyum algoritmasıdır. PoW’de, katılımcılar zor bir matematiksel bulmacayı çözme yarışına girer ve çözmekte ilk başarılı olan blockchain’e bir sonraki blok ekleme yetkisini kazanır. Bu işlem madencilik olarak adlandırılır ve madenci çabası için belirli bir sayıda jeton ödüllendirilir.
Avantajlar:
- PoW güvenli ve yıllardır güvenilir bir uyum mekanizması olarak kanıtlanmıştır.
- 51% saldırılarına dayanıklıdır, yani bir tek varlık madencilik gücünün yüzde 50’sinden fazlasını kontrol edebilir ve blockchain’i manipüle edebilir.
Dezavantajlar:
- PoW enerji yoğun ve çok sayıda hesaplama gücü gerektirir, bu da yüksek karbon ayak izine ve madenciler için yüksek maliyetlere neden olur.
- Ağ yavaş ve tıkanmış olabilir, yüksek işlem ücretlerine ve yavaş onay sürelerine neden olabilir.
Proof of Stake (PoS)
Proof of Stake (PoS) Proof of Stake, kripto para ağlarında yapılan işlemlerin ulaşılan anlaşmayı artırmak için gereken yoğun hesaplama gücüne ihtiyaç duymaksızın ulaşılabileceği bir konsey mekanizmasıdır. Proof of Work (PoW) alternatifi olarak düşünebilirsiniz. PoS’de, geçerleyiciler içerisindeki ağdaki stake miktarına göre seçilir ve işlemleri geçerleme yetkisi verilir. Geçerleyicinin stake miktarı daha yüksekse, işlem bloklarını geçerleme şansı da o oranda artar. Bu da PoW’deki hesaplama gücüne dayalı geçerleme sisteminin, PoS’deki mülkiyetine dayalı geçerleme sistemine göre daha adaletli ve sürdürülebilir olduğunu gösterir.
Avantajlar:
• PoS, PoW’den daha enerji verimlidir ve katılımcılar için daha düşük maliyetli ve çevresel etkiyidir.
• İşlemler PoW’e göre daha hızlı ve daha düşük maliyetle işlenir.
Dezavantajlar:
• PoS, geçerleyicilerin hiçbir kaybı olmadığı için dürüst davranmaya teşvik edilmeyen “Hiçbir Şey Stake” saldırılarına açıktır.
• Ayrıca, küçük bir grup katılımcının staked tokenlerin büyük bir kısmını kontrol etmesi sonucu merkezileşmeye açıktır ve bu da ağ üzerindeki kontrolün önemli ölçüde elinde bulunmasına neden olabilir.
Delegated Proof of Stake (DPoS)
Delegated Proof of Stake (DPoS), Delegated Proof of Stake (DPoS), bazı blockchain ağlarında kullanılan Proof of Stake (PoS) konsensus mekanizmasının bir varyasyonudur. DPoS sisteminde, jeton sahipleri, işlemlerin doğrulanması ve blockchain’e yeni blokların eklenmesi için sorumlu olan sınırlı sayıdaki delegeler için oy verirler.
Avantajlar
- • DPoS, PoW ve PoS’e göre daha hızlı ve verimlidir ve işlem işleme süreleri saniyeler içinde ölçülür.
- • PoS’e göre daha demokratiktir, tanıklar paydaşlar tarafından seçilir, ağ daha da merkezsizleşir.
Dezavantajlar
- • Hala merkezileşmeye açıktır, tanıklar karteller oluşturabilir ve ağı kontrol etmek için işbirliği yapabilir.
- • DPoS ayrıca sansürlere açıktır, tanıklar işlemleri engelleyecek güce sahiptir, bu potansiyel ağın sansürlenmesine neden olabilir.
Byzantine Hata Toleransı (BFT)
Byzantine Hata Toleransı (BFT) Byzantine Hata Toleransı (BFT), dağıtık sistemlerde bileşenlerinin hatalı veya kompromite olması durumunda sistemin doğru şekilde çalışmasını tanımlayan bir terimdir. Blockchain teknolojisi bağlamında, BFT, bir blockchain ağının nodlarının kötü niyetli veya başarısız olması durumunda işlemlere ulaştığı bir anlaşmayı tanımlar.
BFT’yi bir blockchain ağında gerçekleştirmek için birçok farklı algoritma bulunmaktadır, Practical Byzantine Fault Tolerance (PBFT) ve Delegated Byzantine Fault Tolerance (DBFT) dahil. Bu algoritmalar, oylamalar ve replikasyon gibi farklı teknikleri kullanarak, hatalı veya kompromite nodların bulunduğu durumlarda bile işlemlere ulaşan bir anlaşmaya ulaşır.
Avantajlar
- BFT hızlı ve verimlidir, işlemler gerçek zamanlı olarak onaylanır.
- Güvenli ve dayanıklıdır, ağdaki katılımcıların yüzde bir-üçünün başarısız olması durumunda bile anlaşmayı koruyabilir.
Dezavantajlar
- BFT sadece izinli blockchain ağları için uygundur, tüm katılımcıların tanınması ve güvenilmesi gerekir.
- Sansürlere açıktır, büyük oy gücüne sahip katılımcılar işlemleri engeleyebilir ve ağı manipüle edebilir.
Başka popüler blockchain konsensus mekanizmaları şunlardır:
Etkinlik Kanıtı (PoA)
Etkinlik Kanıtı (PoA), blockchain ağını güvence altına almak için işlem kanıtı (PoW) ve stake kanıtı (PoS) elementlerini birleştiren bir hibrit konsensus mekanizmasıdır. PoA’da, bloklar madencilerin (PoW) matematiksel problemleri çözerek ve stakerların (PoS) doğrulayarak oluşturulur. PoW işlemi, madencilerin işlemleri doğrulayarak blockchain’e eklemesini sağlamak için zor matematiksel problemleri çözmelerini içerir. PoS kısmı ise, ağın belirli miktarda jetonlarına sahip olan stakerların madenciler tarafından üretilen blokları doğrulamasını içerir.
Önem Kanıtı (PoI)
Önem Kanıtı (PoI), bazı blockchain ağlarında, hangi düğümlerin işlemleri doğrulamaya ve blockchain’e eklemeye hak kazandığını belirlemek için kullanılan bir konsensus mekanizmasıdır. İşlem kanıtı (PoW) ve stake kanıtı (PoS) gibi, PoI sadece hesaplama gücü veya jeton varlığını değil, ağa olan önemini göstermeye yönelik diğer faktörleri de dikkate alır. PoI’da, her düğüm bir önem puanına atanır, bu puan düğüm tarafından tutulan jetonların sayısı, düğüm tarafından yapılan işlemlerin frekansı ve değeri, ağ aktivitesi gibi çeşitli faktörleri dikkate alır. Yüksek önem puanına sahip düğümler, işlemleri doğrulamaya ve blokları blockchain’e eklemeye daha olası seçilir.
Proof of Capacity (PoC)
Proof of Capacity (PoC), bazı blockchain ağlarında işlemlerin doğrulanması ve blockchain’e eklenmesi için kullanılan bir uygunluk mekanizmasıdır. Proof of Work (PoW) ve Proof of Stake (PoS) gibi, sırasıyla hesaplama gücü ve token miktarına dayalı olan PoC, bir nodun işlemleri doğrulama yeteneğini belirlemek için duru disk alanını kullanır. PoC’nin ana avantajı, enerji tasarrufu sağlaması ve depolama yerine hesaplama gücüne dayanmasıdır. Ancak, bu da PoC’nin daha fazla merkezileşmeye açık olmasına neden olabilir, çünkü daha büyük duru disk kapasitesine sahip olan nodlar daha küçük nodlardan üstün olabilir.
Proof of Burn (PoB)
Proof of Burn (PoB), bazı blockchain ağlarında işlemlerin doğrulanması ve blockchain’e eklenmesi için kullanılan bir uygunluk mekanizmasıdır. PoB’de, nodlar belirli bir miktardaki token’i yakarak, onları dolaşımdan kaldırarak, ağa olan bağlılıklarını gösterir ve işlemleri doğrulama şanslarını artırır. PoB’nin arkasındaki fikir, ağı güvence altına almak için tokenlerini feda etmeye istekli olan nodlar daha dürüst ve güvenilir olma olasılığına sahiptir. Bir nod token yaktığında, “madencilik gücü” adı verilen bir orantılı miktar alır, bu da işlemleri doğrulama şansını ve blockchain’e blok ekleme şansını belirler.
Sonuç Bağlamı
Blockchain sistemlerinde uzlaşı kavramı çok önemli bir yerdedir. Proof of Work, Proof of Stake, Delegated Proof of Stake gibi farklı uzlaşı mekanizmaları, blockchain ağının güvenliğini, merkezsizliğini ve verimliliğini sağlamada kritik bir rol oynar. Her uzlaşı mekanizması kendi benzersiz özellikleri ve ticari açılardan dezavantajları vardır, bu nedenle kullanıcıların seçim yapmadan önce seçeneklerini dikkatli bir şekilde değerlendirmesi önemlidir. Blockchain teknolojisinin sürekli olarak evrim geçirmesi, gelecekte daha iyi uzlaşı mekanizmalarının ortaya çıkmasına ve merkezsiz sistemlerin olasılıklarının genişlemesine sebep olabilir.
