Kalan Süre
Halving Yaklaşıyor
Borsa, tüccarların ve her türlü ürün alışverişi ile ilgilenenlerin alım satım gerçekleştirebilmek amacı ile devletlerin gözetimi altından yaptığı iş olarak belirtilmektedir. Talep edilen ürünlerin prensipler çerçevesinde sunulduğu piyasaya verilen ad olarak da tanımlanabilmektedir borsa. Ayrıca menkul değerler ve petrol ya da altın gibi kaynakların alım ve satımının belirli aralıklar ile denetlendiği platformlara borsa denilmektedir. Borsada bir kişinin işlem gerçekleştirebilmesi ancak alım emri ile satım emri eşleştiği takdirde mümkün olmaktadır. Örnek vermek gerekirse, siz bir yatırımcı olarak hisse senedi almak istiyorsunuz. Bu işlemin hayata geçebilmesi için bir başka hisse senedi sahibinin de satım işlemi gerçekleştirmesi gerekli olmaktadır. Borsada yer alan yatırımcıların amacı ise bu platformda oluşan dalgalanmalar vesilesi ile kar elde edebilmektir. Dünya genelindeki en büyük hisse senedi borsalarını sıralamak gerekirse: New York Borsası, Nasdaq Borsası, Tokyo Borsası, Londra Borsası, Hong Kong Borsası ilk akla gelen platformlar olacaktır.
Borsanın Geçmişi
Dünya tarihinde ilk bilinen borsa 1600’lü yılların başında Hollanda’nın Amsterdam şehrinde kurulmuştur. O tarihten günümüze dek oldukça hızlı bir şekilde değer kazanan borsalar, akıllı yatırımlar yapan kişilere sonsuz seçeneklerin olduğu kapıları aralamaya devam ediyor. 1600 yıllarda çıkmış olsa da dünya çapında yavaş yavaş 1700’lü yılarda yaygın bir biçimde ilgi odağı oldu. Ancak daha eski dönemlerde hisse senedi olgusu bulunmadığı için dünyanın dört bir yanındaki farklı borsalarda çeşitli borçlanma araçları sürekli olarak değişim ve dönüşüm göstermiştir.
Araştırmalarda bulunan daha farklı bir kaynağa göre dünyadaki ilk düzenli borsanın 1500’lü yılların ortalarında Belçika ülkesinin Antwerp şehrinde kurulduğu öğrenilmiştir. Bu borsada hisse senedi yerine, menkul kıymetlerin alım ve satımı gerçekleştiriliyordu. Yukarıda bahsi geçen Amsterdam Borsası da günümüzde tanıdığımız bildiğimiz tarzdaki ilk hisse senedi borsası olarak kabul görmüştür. 1800’lü yıllarda kurulumu gerçekleştirilen Chicago Ticaret Borsası da ilk emtia borsası olarak belirtilmektedir.
Borsada Yatırım Hesabı Açılırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Öncelikli adım olarak borsada bir yatırım işlemi hayata geçirmek istiyorsanız, Sermaye Piyasası Kurulu lisansına sahip olan bir bağlantı kurum ya da kuruluş, bankada yatırım amaçlı bir hesap açmanız gerekli olacaktır. Yatırım hesabını bu belirtilen kurum ya da kuruluşlarda açmadan önce Sermaye Piyasası Kurulu’na ait olan resmi web sitesine bir göz atarak, Sermaye Piyasası Kurulu lisansı bulunduran yetki sahibi bağlantı kurum ve kuruluşların güncel bir listesini incelemenizi şiddet ile tavsiye ederim. İnternet üzerinde kolaylık ile erişim sağlayabileceğiniz bu güncel liste siz yatırımcı adayı için, dilediğiniz yatırım işlemini gerçekleştirmeye hakkı olan kurum, kuruluş ve bankaları sunacaktır. Bu noktada önemli olan sunulan hizmet stratejileri, bağlantı hizmeti şartları, tabi tutulacak işlem ücretleri, komisyon oranları ve diğer kritik masraflar ile ilgili detayları dikkat ile incelemeniz gerekmektedir. Bu verileri diğer bağlantı kurum ve kuruluşlarının bilgileri ile karşılaştırma yaparak zihninizde tasarladığınız yatırım planına en uygun seçeneği kolaylık ile seçebilirsiniz.
Bu platformda gerçekleştireceğiniz tüm işlemleri açacağınız yatırım hesabı ve aracı kurum ve kuruluş üzerinde rahatlık ile gerçekleştirebilirsiniz. Borsa ile ilgili tüm bağlantınızı tercih edeceğiniz bağlantı kurum ve kuruluşu gerçekleştireceği için ilk tercih aşamasında oldukça titiz ve temkinli davranmanızı öneririm. Bu tercihi gerçekleştirmeden önce belirlediğiniz kurumlar ile randevulaşarak yüz yüze de detaylı bilgi sahibi olabilir böylelikle daha sağlıklı ve yatırımınız için olumlu bir karar verebilirsiniz. İş birliği gerçekleştireceğiniz kurumu seçtikten sonra, aracılık sözleşmesini ve buna ek olarak talep edilen bazı formları okuyarak imzaladıktan sonra bizzat bu kurumu geri gönderebilirsiniz. Bu teslim gerçekleştikten sonra yatırım hesabınız çok kısa bir sürede aktif bir hale gelecektir.
Yatırım hesabınıza gerçekleştireceğiniz para transferi ile zihninizde detaylıca planladığınız yatırımlarınızın ilk adımlarını gerçekleştirmeye başlayabilirsiniz. Bu noktada önemli olan alım ve satım gerçekleştireceğiniz olguların farkında olarak sonucunda elde edeceğiniz gelir hesaplamasını ya da varsa risk oranının dikkatlice göz önünde bulundurmaktır. Gerçekleştirmeyi planladığınız yatırımlar konusunda tercih ettiğiniz kurum ya da kuruluştan da detaylı bilgi alabilir yatırım tavsiyeleri isteyebilirsiniz. Borsa ile ilgili daha derin bir bilgiye sahip olmak çok daha başarılı ve karlı ataklar gerçekleştirmeniz için çok önemli bir unsurdur. İhtiyaç duyduğunuz bu bilgileri anlaştığınız aracı kurum vasıtası ile sağlıklı bir biçimde alabilir ve daha az risk barındıran ve istikrarla kazanç elde edebileceğiniz yatırımlar gerçekleştirmeye uzun vadede devam edebilirsiniz.
Risk Bildirim Formu Nedir?
Yatırımcıyı çeşitli sermaye piyasası araçlarına yönelik ihtimal dahilindeki riskler konusunda bilgilendiren belgelerdir. Sermaye Piyasası Kurulu, bu formların yatırım hesabı sahibi olmak isteyen kişiler tarafından detaylı olarak okunduğunun ve tam anlamı ile anlaşıldığının belirtilerek imzalanmasını zorunlu hale getirmiştir. Yatırım hesabına sahip olan tüm yatırımcı adayları sermaye piyasası araçlarına ilişkin riskleri anlatan bu önemli formu imzalamak zorundadır.
Borsada İşlem Nasıl Yapılır?
İnternetten erişim sağlayabileceğiniz Sermaye Piyasası Kurulu’nun resmi web sitesindeki lisanslı kurumlar listesi içinde seçtiğiniz ve yatırım konusunda yolunuza birlikte devam edeceğiniz kurum yatırımlarınızın risk oranı ve kar oranı için oldukça önemli bir etki taşımaktadır. Herhangi bir yatırım atağı gerçekleştirmeden önce sizin için oldukça taze olan bu alan ile ilgili uzman kişilerden bilgi olmak sizi birçok yıkımdan kurtaracak bir hareket olacaktır.
Ancak her ihtimalde de kazanmak da var kaybetmekte. Bu iki ihtimali de atacağınız her adımda göz önünde bulundurmak sizin için çok daha telkin edici bir etki yaratacaktır. Belki de oldukça mantıklı bir girişim gerçekleştirdiniz yoğun araştırmalarınız sonucunda ve istediğiniz tasarladığınız gibi gitmedi ve kayıplar vermeye başladınız. Bu anlamda soğukkanlılığınızı korumanız oldukça önemlidir. Böyle kriz anlarında bir yatırımcını yapabileceği en kötü şey ani bir paniğe kapılarak yanlış kararlar vermektir.
Basit bir mantık ile düşünürsek, borsa üzerinden kazanç elde edebilmeniz için satın aldığınız hisse senedini aldığınız fiyattan daha yüksek bir miktara satmanız gerekmektedir. Hatırı sayılır bir kurum kuruluş ya da şirketten belli bir oranda hisse sahibi olmak ve bunun satımını gerçekleştirmek bu platformda para kazanmak için düşünebileceğiniz ilk seçenek olabilir. Fakat kazanç elde edebilmek için bir noktadan sonra bu yöntem yeterli olmayacaktır. Borsanın genel çalışma mantığı şu şekilde özetlenebilmektedir: düşükken al ve yüksekken sat. Bu motto ışığında geri kalan tüm hamleler strateji ürünü olacaktır.
Örnek vermek gerekirse 1000 adet ABC hisse senedini 20 TL’den satın almak için aracı kurum vasıtası ile talebinizi ilettiğinizi düşünelim. En az 1000 adet ABC hisse senedini 20 TL’den satacak bir emir ile gerekli eşleşme sağlandığında işleminiz büyük bir kolaylık ile gerçekleşir. Aksi ihtimalde talep ettiğiniz alım emriniz gerçekleşemez ya beklemede kalır ya da gün sonunda iptal olur. Bir diğer önemli unsur ise arz taleplerin belli başlı faktörlere göre değişim ve dönüşüm gösterebilmesidir. Örnek vermek gerekirse yatırımcıların geleceğe ilişkin beklentilerindeki dramatik değişimler, iklim şartları, uluslararası bağlantılar, politik ve ekonomik durum, makroekonomik datalar, jeopolitik gelişmeler ve gerçekleşen teknolojik ilerlemeler borsa üzerinde etki sahibi olan unsurlardır.
Borsada Kazanç Nasıl Elde Edilir?
Elinizde bulunan toplu meblağı vadeli mevduat hesaplarında pasif bir gelir olarak korumak yerine borsada yatırım gerçekleştirmek çok yüksek risk içerse de daha yüksek kazanç oranları vaat etmektedir. Bu yatırımı bir aracı kurum ile anlaştıktan sonra açacağınız yatırım hesabı üzerinden gerçekleştirebilirsiniz. Fiyatının yükseleceğini ön gördüğünüz yatırım araçlarında satın alım yapabilir ve aldığınız fiyattan daha yüksek bir seviyeye ulaştığında kar elde edebilmek adına satış emri verebilirsiniz. Ancak borsada büyük kayıplar yaşamamak adına yatırımlarınız için oldukça mantıklı ve iyi düşünülmüş stratejiler geliştirmeniz gerekmektedir.
Mevcut maddi durumunuzu her zaman göz önünde bulundurup detaylı bir analiz gerçekleştirerek çok yüksek miktarları riske etmekten olabildiğince kaçınmalısınız. Her ihtimali en ufak ayrıntıyı bile hesaba katsanız borsada gerçekleştireceğiniz her yatırım belli bir oranda risk taşımaktadır, risksiz denilmesi büyük bir yanılgı yaratacaktır. Belli zamanlar yüksek oranda kazanç elde ederken, bazense kayıp vermeyi kabullenmek gerekebilmektedir. Hisse fiyatları düştüğünde satın almak bir strateji olsa da her düşen hisse tekrar yükseliş göstermeyebilir bu nedenle düşük seviyelerde dolanan hisse senetlerinin geleceği konusunda uzman tavsiyesi ve değerlendirmesi almak oldukça büyük bir önem taşımaktadır.
Uzman tavsiyesi almayı tercih etmezseniz o halde kendiniz, yatırım araçlarının kısa ve uzun vadede nasıl bir hareket izleyebileceği konusunda analiz yapmanız ve buna uygun olarak mantıklı ve kar elde edebileceğiniz bazı stratejiler geliştirmeniz gerekmektedir. Gerçekleştireceğiniz kapsamlı ve derin bir araştırma asla ve asla bir vakit kaybı olmayacak aksine yatırımcılık anlamında ufkunuzu açacak ve hangi hisse senedinde ne kadar alım yapacağınıza ve sonrasında bu hisse senetlerini hangi seviyeye ulaştığında satım yapacağınıza karar vermenizde önemli bir etki sağlayacaktır. Yatırım araçlarınızı çeşitlendirerek dengeli bir portföy oluşturabilir yatırımlarınız belli başlı araçlara dağıtarak risk oranlarını en aza indirgemiş olursunuz. Bu dengeli portföy stratejisi ile de elde edebileceğiniz kazanç oranını en yüksek seviyeye çekmiş olursunuz. Basit bir mantık ile düşünürsek, borsa üzerinden kazanç elde edebilmeniz için satın aldığınız hisse senedini aldığınız fiyattan daha yüksek bir miktara satmanız gerekmektedir. Hatırı sayılır bir kurum kuruluş ya da şirketten belli bir oranda hisse sahibi olmak ve bunun satımını gerçekleştirmek bu platformda para kazanmak için düşünebileceğiniz ilk seçenek olabilir. Fakat kazanç elde edebilmek için bir noktadan sonra bu yöntem yeterli olmayacaktır. Borsanın genel çalışma mantığı şu şekilde özetlenebilmektedir: düşükken al ve yüksekken sat. Bu motto ışığında geri kalan tüm hamleler strateji ürünü olacaktır.
Borsada İşlem Yapabilmek için Ne Kadar Birikim Oluşturmak Gerekir?
Borsada yatırım gerçekleştirmek için minimum yatırım tutarı gibi bir kısıtlama bulunmamaktadır. Alım yapmak istediğiniz hisse senedinden en az 1 tane alabilir, dilerseniz 10 TL gibi bir meblağı yatırım hesabınıza yükleyerek de borsaya adım atabilir ve hisse senedi alımı gerçekleştirebilirsiniz. Birçok kişinin amacı sadece ama sadece borsaya adım atmak değil gerçekleştirilen yatırımdan olabilecek en yüksek kazancı elde edebilmektir. Bu nedenle yatıracağınız para kadar bir kazanç elde edebilirsiniz. Yani az bir miktar yatırarak oldukça yüksek kazançlar beklemek biraz hayal ürünü olarak görünmektedir.
Borsada Hangi Yatırım Araçlarına Yatırım Yapılabilir?
Hisse senedi en yaygın ve popüler yatırım aracı olsa da borsalarda pek çok yatırım aracının alımı ve satımı gerçekleşebilmektedir. Borsa İstanbul’da işlem gören bazı yatırım araçlarından bahsedecek olursak öncelikle kıymetli evraklardan konu açmamız gerekmektedir. BİST’de en geniş işlem hacmine sahip olan yatırım aracı, kıymetli evraklar içinde bir yıldan kısa vadeli olan Hazine Bonoları, bu kategorideki belki de en düşük risk oranına sahip olan yatırım araçlarıdır. Kıymetli evrakları izleyen emtia da oldukça önemli bir yatırım aracıdır. Değerli madenlerin yanı sıra enerji kaynakları, bazı belli başlı tarım ürünleri bu anlamda işlem görebilmektedir. Türev ürünler ve varantlar da diğer yatırım araçları olarak sayılabilir. Borsa endeksleri ise borsa içinde işlem gören hisse senetlerini bünyesinde barındırmaktadır. Her borsa kendine has endekslere sahiptir ve bu alanda oldukça farklı türler yer almaktadır. Borsa İstanbul’da, BİST 100, BİST 50, BİST 30 gibi endeksler yer almaktadır. Son olarak hisse senedi gibi yaygın olarak bilinen döviz de bir tür yatırım aracıdır. Yatırımcılar belli başlı döviz paritelerine yatırım gerçekleştirmektedir.
Yatırım Stratejisi Nedir?
Yatırım gerçekleştirirken yatırım hedeflerinizi oldukça iyi bir şekilde belirlemeniz gerekmektedir. Hisse senedine yatırım gerçekleştirdiğinizi düşünürsek bu hisse senedini ne kadar zaman elinizde tutacağınız ve bu süre zarfında ne kadar kazanç beklentiniz olduğunu net olarak bilmelisiniz. Yatırım hedefinize ulaşmak adına hisse senetlerini alacağınız fiyattan kaç tane alacağınıza ve bu hisse senetlerini ne kadar zaman elinizde tutmanız gerekeceği ve ne kadar yükseldikten sonra satmanız gerekeceğini bazı detaylı teknik analizler gerçekleştirerek kolaylık ile belirleyebilirsiniz. En basit şekli ile tanımlamak gerekirse teknik analiz, varlıkların fiyat dalgalanmalarının yarattığı trendleri grafikler aracılığı ile inceleyerek gelecekteki muhtemel gerçekleşecek olan hareketleri öngörme yöntemidir. Çok kısa vadeli yatırım planları yaparken teknik analiz, orta ve uzun vadeli yatırım planları yaparken ise temel analizden faydalanmak yerinde olacaktır.
Mantıklı bir yatırım yapmanın ilk kuralı hazine bonoları ya da devlet tahvilleri haricindeki maddi yatırım araçlara yatırım gerçekleştirirken ana parayı az ya da çok kaybetme riskine sahip olduğunuzun bilincinde olmanızdır. Bunun yanı sıra aldığınız risk artış gösterdikçe yatırımınızdan umacağınız kazanç oranı kadar kayıp oranı da artış gösterecektir. Bu nedenle yatırım stratejisi oluşturmak, aldığınız hisse senedinin değer kaybetmesi ile ne kadar zarar edebileceğinizi bilmenize yardımcı olarak bu durumdan kurtulmak için izlemeniz gereken yolu bulmanız için size avantaj sağlayacaktır.
Yatırım Portföyü Nasıl Oluşturulur ve Yönetilir?
Yatırım hedeflerinizle uyumlu ve dengeli bir yatırım portföyünü yaratmak ve bunu en doğru şekilde yönetmek, mevcut risklerinizin farkında olarak bunları yönetme ve en aza indirgeme bakımından oldukça büyük bir önem taşımaktadır. Gerçekleştirdiğiniz yatırımlarınızı tek bir yatırım aracına aktarmak yerine daha çeşitli yatırım araçlarından oluşan dengeli bir portföy yaratarak mevcut risklerinizi dengeli bir şekilde dağıtmak, oldukça başarılı bir risk idaresi için gerekli olduğu kadar borsada yatırım gerçekleştirirken yaşayacağınız kayıplar nedeni ile hüsrana uğramanızı önlemek için aklınızda bulunması gereken bir stratejidir.
Size başarı getirecek dengeli bir portföy sırası ile nakit, hazine bonoları, altın ve döviz, hisse senetleri gibi yatırım araçlarından meydana gelmelidir. Bu noktada önemli olan alım ve satım gerçekleştireceğiniz olguların farkında olarak sonucunda elde edeceğiniz gelir hesaplamasını ya da varsa risk oranının dikkatlice göz önünde bulundurmaktır. Gerçekleştirmeyi planladığınız yatırımlar konusunda tercih ettiğiniz kurum ya da kuruluştan da detaylı bilgi alabilir yatırım tavsiyeleri isteyebilirsiniz. Borsa ile ilgili daha derin bir bilgiye sahip olmak çok daha başarılı ve karlı ataklar gerçekleştirmeniz için çok önemli bir unsurdur. İhtiyaç duyduğunuz bu bilgileri anlaştığınız aracı kurum vasıtası ile sağlıklı bir biçimde alabilir ve daha az risk barındıran ve istikrarla kazanç elde edebileceğiniz yatırımlar gerçekleştirmeye uzun vadede devam edebilirsiniz.
Day Trade (Günlük İşlem) Nedir?
Menkul kıymetlerin gün içerisinde alınıp satılması üzerine kurulan bir yatırım yöntemi olanday trade, bu tarz yatırımlarda bulunan kişiler bir hisse senedinin seviyesinde gün içerisinde oluşan dalgalanmalardan istifade ederek kazanç elde etmeyi amaçlamaktadır. Bu tarz yatırım işlemlerinden kazanç elde edebilmek adına yatırım gerçekleştirenlerin güncel piyasayı devamlı olarak takip etmesi, farklı algoritmalardan ve teknik analiz yöntemlerinden haberdar olmaları ve bunları yetkin bir biçimde kullanabilmeleri gerekir.
Spread Nedir?
Bir varlığın alım ve satım fiyatları arasında yer alan boşluğa yani farka spread ya da bir diğer tabir ile makas denilmektedir. İşlem hacminin oldukça geniş ve yüksek olduğu bazı piyasalarda spread oldukça dar bir şekilde tecrübe edilirken, piyasa işlem hacminin düşük olduğu piyasalarda ise bu durum çok daha yüksektir.
Sermaye Piyasası Kurulu’nun Görevleri Nelerdir?
2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile 1981 yılında kurulan Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)’nun işlevlerinden bahsedecek olursak sermaye piyasalarının daha güvenilir, etkin ve adil olarak çalışmaların devam etmesini, bu piyasaların çalışma prensiplerinin belirlenmesini, aracı kurumlar için önemli esasların kara verilmesini ve tasarruf sahibi şahısların mevcut haklarının korunmasını sayabiliriz.
Aracı Kurum Nedir?
Sermaye piyasalarında işlem gerçekleştirmek üzere tasarlanan ve Sermaye Piyasası Kurulu tarafından bizzat aracılık lisansı sunulan kurum ve kuruluşlardır. Yatırım gerçekleştirecek kişiler, işlem gerçekleştirme haklarının olmadığı hisse senetleri, döviz, vadeli işlem piyasalarında bu bahsi geçen aracı kurumlar sayesinde diledikleri şekilde yatırım gerçekleştirmek için alım ve satım yapabilirler.
Ayı Piyasası ve Boğa Piyasası Ne anlama Gelmektedir?
İstikrarlı bir biçimde yükseliş içinde olan piyasalara boğa piyasası, bu durumun aksinin yaşandığı piyasalara da ayı piyasası denilmektedir. Boğa piyasasında ekonomik gelişimin hız kazanacağı ve varlık fiyatlarının devamlı olarak yükselişte olacağı düşüncesi egemenken, bu durum ayı piyasasında aksi olarak düşünülmektedir.
